• IEDER ZIJN VAK

Iconen

ARTIKEL DELEN OP SOCIALE MEDIA

Andrea Silkens (55) noemt iconen ‘vensters naar de eeuwigheid’. Een jaar of negen geleden kwamen iconen in haar leven. Iconen raakten haar ziel en in november is haar werk samen met dat van Gwendolynn Knoben en Petra Knoben-Van Strien te bewonderen in Galerie Het Achterhuis.

Wat zijn iconen?

Andrea: “Icoon komt van het Griekse woord = Eikon= en betekent ‘ beeltenis’”. Eigenlijk een beeltenis van een heilige, gemaakt volgens een eeuwenoude traditie. Oorspronkelijk afkomstig uit de Oosterse Orthodoxe Kerk rond 400 na Chr. En vanaf 988 neemt Rusland ’t Christendom en de iconen over. Wij in het westen hebben een cultuur van beelden en van schilderijen. In het oosten zijn dat iconen.”

Over welke tradities spreken we?

“Er zijn ooit oermodellen gemaakt van Jesus, Maria en heiligen die later terecht gekomen zijn in boeken. Volgens die voorbeelden worden iconen nog steeds gemaakt. Dus je gaat nooit een nieuwe Maria ontwerpen of een nieuwe Christus. Ze zijn altijd herkenbaar. In de kleuren heb je de traditie te volgen, daar schuilt een symboolwaarde in. Christus heeft meestal een rood onderkleed, rood is de Goddelijke kleur. Maria heeft altijd een blauw onderkleed aan, blauw is de kleur van de menselijke natuur en de mantel is rood omdat zij zowel menselijk als Goddelijk is. In de orthodoxe kerk wordt Maria altijd de ‘moeder Gods genoemd. Er zijn vele Maria’s maar er is maar één de moeder van God.”

Hoe maak je een icoon?

“Om te beginnen moet je geschikte planken zoeken. Iconen worden op hout geschilderd of je kunt ze ook in brons gieten of borduren of achter glas schilderen. De bekendste zijn geschilderd op hout, meestal linden hout. Het hout moet licht van gewicht zijn en fijn van structuur, zonder noesten. De plank wordt op maat gezaagd en iets uitgehold zodat er diepte ontstaat. Daarna lijm ik er schilderslinnen op. Vervolgens komen er 12 krijtlagen over heen. Een heel fijn krijt vermengd met lijmwater. Daarna schuur je de plank op en dan kun je pas beginnen met schilderen.”

Zijn er regels voor het schilderen?

“Ik zoek een mooie icoon in een boek als voorbeeld. Ik maak het voorbeeld op de maat van mijn plank. Daar is een bepaalde techniek voor. Als de tekening op de plank staat, ga ik het goud aanbrengen op de aureool of achtergrond. Dan kan ik gaan schilderen, dit gebeurt met tempera; dit is een samenstelling van pigmenten met eigeel en water.

Op die manier maak ik mijn eigen kleuren. Ik ben wel gebonden aan bijvoorbeeld het rode onderkleed van Christus, maar je kiest je eigen soort rood. De traditie schrijft voor dat je het pigment opbrengt in vele dunne lagen. In het begin zijn het waterige kleuren en naarmate er meer lagen opgaan, krijg je een diepe, transparante kleur. Dat hoort bij de ingetogen manier van afbeelden.”

Wat doen iconen met jou persoonlijk?

“Ik werd altijd al gegrepen door iconen. Dit komt misschien door mijn katholieke opvoeding. Toch heb ik er nooit aan gedacht om ze zelf te maken. Ik doe aan zenmeditatie en ga minimaal 1 maal per jaar een week mediteren in een klooster. Daar kwam ik in aanraking met een mevrouw die iconen schilderde. Ik vond het zó mooi en ik werd er door geraakt. In mijn ziel. Kortom, ik ben diverse cursussen gaan volgen. Nog steeds volg ik ieder jaar een speciale cursus in België. Mij zal deze manier van schilderen niet snel vervelen. Het is geen eenvoudige techniek, maar het is boeiend en heel rustgevend als ik ermee bezig ben. Ik ben blij en dankbaar dat de iconen in mijn leven gekomen zijn”.

VOLG ROERMONDENAAR.NL
WIE WOONDE WAAR IN ROERMOND 1937
TAALGEBRUIK EN CULTUUR IN ROERMOND

Lotte onderzoekt het taalgebruik in Roermond. Ze kijkt daarbij naar verschillende talen en hoe deze door de vele verschillende inwoners van Roermond gebruikt worden in het dagelijkse leven.

Lees verder

TELEFOONGIDS VAN ROERMOND UIT 1906