Sjak Ruijten heeft een praktijk voor luistertherapie. Alles heeft te maken met klankverwerking door het gehoorsysteem. Hij behandelt leer- en ontwikkelingsstoornissen en gedragsproblemen op een andere manier dan gebruikelijk.

Waarom werk je op het gehoorsysteem?

“Ons gehoor is 24 uur per dag actief, ook als we slapen. Zolang we alleen vertrouwde geluiden horen zullen we niet wakker worden. Pas bij een ongewoon geluid zullen onze hersenen ons alarmeren.. Er is dus een verschil tussen horen en luisteren. Luisteren is een bewuste keuze, het vereist alertheid. Bij sommigen is de waarneming door het gehoorsysteem zo afwijkend dat ze daardoor problemen hebben om normaal te functioneren.”

Hoe begin je met de therapie?

“Aan de hand van een luistertest en een intakegesprek bepaal ik wat en hoe het gehoorsysteem werkt: Anders gezegd, welke klanken worden door de cliënt als normaal beschouwd en welke klanken hoort hij te snel of te traag. Zo maak ik zichtbaar hoe iemand in contact treedt met zichzelf en van daaruit met de buitenwereld.. Een verstoorde waarneming kan leiden tot tal van problemen op het gebied van leren, spraak, lichaamscoördinatie, evenwichtszin en motoriek. Dat vinden we onder andere terug als AD(H)D, PDD-NOS, concentratiestoornis, dyslexie of vormen van autisme.”

Wat is de bedoeling van de therapie?

“ Het gehoor is al na 4 maanden zwangerschap volledig ontwikkeld. Een ongeboren kind hoort de lichaamsgeluiden, en de hartslag van de moeder. Dat leert het als ‘normaal’ te ervaren. Daar bovenuit hoort het de moederstem, die heel anders is en een veel hogere frequentie heeft. Het hoort emotie in de stem en zal zich aan de opeenvolging van klanken gewennen. Wanneer tijdens dit ontwikkelingsproces, bijvoorbeeld in de zwangerschap, bij de geboorte of in de eerste levensjaren, iets ingrijpends gebeurt, kan het zijn dat het kind zich afschermt. Het zal bepaalde frequenties niet meer of alleen vertraagd willen horen. Met deze afscherming schept het ook zijn eigen ‘gevangenis’. De therapie kan de verschillende verstoringen in dit ontwikkelingsproces ongedaan maken.”

Kun je daar een voorbeeld van geven?

“Het verschil in klank tussen de M en de N kan bijvoorbeeld niet meer gehoord worden. Dat wordt pas een probleem op de basisschool, bij het leren lezen. Het kind heeft dan een lichte vorm van dyslexie. Als het kind een klank niet hoort, kan het deze ook niet produceren. Het krijgt moeite met leren lezen en zijn zelfvertrouwen zal flink afnemen.”

Hoe verloopt de therapie?

“Tijdens het luisteren hoort de cliënt klassieke muziek en indien mogelijk, een stemopname van de moeder. Door toenemende filtering en bewerking wordt stapsgewijs een klankmilieu gecreëerd dat lijkt op de klankbeleving in de baarmoeder. Daarbij wordt ook via het beenderstelsel gehoord. De muziek kan zo zacht gezet worden dat het niet meer bewust waargenomen wordt. De therapie is een proces van herprogrammering, van narijping, dat er toe leidt dat cliënten meer ‘in samenklank’ met zichzelf komen. Er mag gespeed, getekend of geschilderd worden, ja zelfs slapen mag. Van belang is dat er niets moet maar veel kan!”

Waarom heb je voor deze behandelingsmethode gekozen?

“Klank, stem en zingen loopt als rode draad door mijn leven. Ik heb vroeger als koorknaapje solo gezongen en ik ben altijd geboeid gebleven door de stem, en vooral door wat daarmee kan. In 1980 las ik over deze therapie, die is gebaseerd op het werk van de franse KNO arts Dr. Alfred Tomatis. Ik volgde een paar jaar geleden de opleiding en begon een eigen praktijk in Roermond. Net als met een prisma, waarmee je alle kleuren van licht kunt laten zien, wil ik met de luistertherapie verborgen talenten en kwaliteiten boven tafel brengen. Daarmee krijgen mijn cliënten opnieuw de kans om zelf sturing aan hun leven te geven.”