Jan Peeters, bijna 25 jaar docent Kunstgeschiedenis bij de Midden-Limburgse Volksuniversiteit in Roermond geeft ook een cursus in ’t Paradies. Op de Info-markt in ’t Paradies op 12 september presenteren zich de vele cursussen die worden aangeboden binnen de muren van ’t Paradies. Jan Peeters zegt dat hij: ‘graag vertelt’. Hij blijkt een vat dat overloopt van kennis en vooral van passie voor zijn vak.

Waarom kunstgeschiedenis?

Jan: “Ik wil altijd in mijn lessen iets laten gebeuren, een soort eye-opener in het bewust zijn en het bewust zien. Het sleutelbegrip voor mij als docent is dat ik mijn cursisten schilderijen, beelden, gebouwen laat méé maken. Dat kan door een goed verhaal te vertellen en degenen die dat horen geboeid te doen raken in een kunstwerk met behulp van mijn lezing. Kunst immers kan leiden tot ontregelende verbazing. Daarmee kun je je oefenen in flexibiliteit. Het eerste blok van 12 lessen en een excursie is een inleiding over de kenmerken in de verschillende stijlen in de westerse cultuurgeschiedenis vanaf de vroegste Griekse kunstuitingen tot 1500. De ontwikkelingen in de beeldhouwkunst, schilderkunst en architectuur staan centraal, alles in de culturele context. Het tweede deel omvat een inleiding in de stijlgeschiedenis van 1500-1850. Ik gebruik veel beeldmateriaal. Het zijn vier cycli van 12 lessen en men kan instappen bij het begin van een cyclus. De hele cursus duurt twee jaar.”

Wat heb je er aan?

“Het mooiste is als cursisten tegen me zeggen: ‘dit had ik veel eerder moeten doen. Ik krijg nu meer vat op de wereld, het bestaan en op mezelf. Ik word iedere les verrast. Verwonderd.” 

Noem een voorbeeld?

“Van Gogh kon schilderen naar het leven in plaats van naar de klassieken. Het laatste kun je leren, het eerste niet.

Van Gogh gaf het bevrijdende inzicht dat een boer die als een schoolmeester of notaris gekleed naar de kerk gaat eerder een gedresseerde aap is dan de oprechte boer. Wat men toen als lelijk zag, werd bij van Gogh waarachtig en derhalve bloed mooi.
Of wat men vaker hoort zeggen: ‘Zoals Rembrandt schilderde, dat kunnen ze nu niet meer!’ Wanneer Rembrandt nu zou leven, zou hij dan nog wel willen schilderen? Wellicht ontwikkelde hij zich dan als een indringend filmregisseur. Of als virtuoos totaal kunstenaar door het maken van installaties en het houden van performances.”

Wat vormt voor jou een uitdaging?

“Als mensen bijvoorbeeld over Mondriaan beginnen. Om deze mensen Mondriaan te mogen laten zien. Zijn universele en eigentijdse landschappen. Zonder zwaartekracht. Statisch dynamisch. En ook om vanuit het werk stil te staan bij zijn stelling zoals die met grote letters hoog in de stationshal van Eindhoven genoteerd staat: “Conventie, een soort herinnering, is de grootste belemmering voor kunst en leven.”