Marije Freriks (55) leidt leeskringen waaronder een in Roermond. Leeskringen zijn geen nieuw fenomeen, ze zijn rond 1800 in de hoogste kringen ontstaan. Toen waren het mannen en nu zijn het voornamelijk vrouwen die deelnemen. Het is een behoefte naar verdieping en nieuwe inzichten. Boeken lezen doe je voor jezelf, niemand kan dat voor je doen.

Wat is de bedoeling van jullie leeskring?

Marije: “De bedoeling is dat je gezamenlijk boeken leest en in ons geval ligt het accent op de levensbeschouwelijke invalshoek. Dat betekent dat we boeken bespreken waarvan het thema van het boek ons iets te bieden heeft en de rode draad vormt in ons gesprek.”

Geef eens een voorbeeld?

“Bijvoorbeeld het boek van Bernard Schlink, Het boek is onlangs verfilmd en heet The reader. Het thema van het boek is schuld, boete en schaamte. Dit thema diepen we uit.

In het boek wordt een jonge man verliefd op een oudere vrouw, zij blijkt uiteindelijk een kampbewaakster te zijn geweest. Dan komt de schuldvraag om de hoek. Er komt een proces en zij wordt veroordeeld. De jongeman voelt een schuld omdat hij een relatie heeft gehad met een ss-kampbewaakster,en een schuld vanuit zijn geloof. Wat doet dit schuldgevoel met hem gedurende zijn verdere leven. Dit gegeven diepen wij als leeskring verder uit.”

Wat is belangrijk in jullie leeskring?

“Het belangrijkste van deze leeskring is dat het niet zozeer om literaire begrippen gaat maar om het maatschappelijk thema en vooral wat het boek met je doet. Hoe zou jij in het leven staan als je te maken krijgt met bijvoorbeeld schuld, boete en schaamte en ook met vergeving. Het boek is de aanleiding voor gesprekken over het thema.”

Moet de hele leeskring een boek mooi vinden?

“Soms spreekt een boek niet iedereen aan en anderen vinden het geweldig. De één wordt meer geraakt door een boek als de ander. Dat is interessant, waarom moet de een zich door een boek worstelen en de ander leest het in een ruk uit. Dat kan te maken hebben met een spiegeling van jezelf. Een boek kan je confronteren met bepaalde kanten van jezelf. Er wordt iets in jezelf in beweging gezet. Maar je hoeft het dan nog geen mooi boek te vinden.”

Wat is jouw voorgeschiedenis?

“Ik ben maatschappelijk werker en ik ben humanistisch raadsvrouw. Als kind las ik al heel graag. Tijdens mijn studie kwam ik niet meer aan lezen toe van literatuur maar alleen van studieboeken. Ik ben tijdens mijn opleiding geschoold om met mensen in gesprek te gaan over zingeving. Tijdens een ziekte was ik noodgedwongen een poos thuis en ben vrijwilliger geworden in de bibliotheek. Toen heb ik een leeskring voor kinderen opgezet met tien kinderen. Van groep 6, 7 en 8. Ik dacht dat ik helemaal niet meer aan het werk zou komen vanwege mijn ziekte maar dat viel dus mee. Ik ben toen gaan werken met gezinnen met kinderen met autisme.”

Waarom zou je lid worden van een leeskring?

“In deze tijd van ontkerkelijking zijn mensen toch op zoek naar ‘iets’ of naar een eigenheid. Mensen hebben inspiratiebronnen nodig. Verdieping komt niet uit de lucht vallen. Er is natuurlijk kunst en cultuur maar een boek is een prachtig middel om met mensen in gesprek te gaan. Je moet wel graag willen lezen, ook als je het boek niet mooi vindt. Ik stuur enkele dagen voor de bijeenkomst gespreksvragen. Nooit lang van tevoren want dan ga je een boek anders lezen. Je moet een boek ‘vrij’ kunnen lezen. Daar heb je vijf of zes weken voor.”

Wie zijn lid van een leeskring?

“Ik heb op dit moment zes leeskringen waarvan dus een in Roermond. Het zijn mensen die over het algemeen toch wat meer achtergrond hebben, meer ontwikkeld zijn. Dat ligt eigenlijk voor de hand. Literatuur heeft toch wat meer diepgang. Niet iedereen wil literatuur lezen. Boeken kunnen nieuwe inzichten geven. Ik ben in Roermond begonnen met vier of vijf mensen en nu zijn het er dertien. Dat vind ik persoonlijk te veel, acht tot tien mensen is een mooie groep. Ik heb nu een wachtlijstje en wil de groep waarschijnlijk splitsen.”