Roermond, 2 augustus 2015

Hoi Mar, 21

Gisteren werd mijn moeder 93 jaar oud. Vier van de zeven kinderen met aanhang gingen bij haar op de lunch, zoals elke woensdagmiddag al vele jaren. Later kwamen nog andere kinderen en klein- en achterkleinkinderen op visite.

Mijn moeder is altijd een klein vrouwtje geweest. Ze weegt vijftig kilo, al haar hele leven. Ze heeft een optimistisch en sterk karakter en ze was ze altijd heel energiek. Ze had vele hobby’s, handwerken, tuinieren, ze zong op een koor, ze naaide heel veel kleren, ze ging veel op visite bij vrienden, muziek, tv kijken, noem maar op. En dat met zeven kinderen.... Later ging ze schilderen en boetseren, kortom een rijk ingevuld leven heeft ze altijd gehad.

Acht jaar geleden overleed mijn vader en na twee jaar kwakkelen herpakte ze haar leven weer en maakte er het beste van. Toch, langzaamaan werd haar gezondheid minder. Tuinieren kon ze nog maar een halve dag. “Dan lag ze weer te mieuwen op de bank”, zei mijn zus dan. Schilderen lukte ook niet meer en fietsen mocht ze van ons niet meer.

Langzaam gaat het vlammetje flakkeren. Na het eten viel ze half in slaap in haar stoel. Zo moet ze eruit zien als ze dood is, dacht ik bij mezelf. Ik vermoed dat het haar laatste verjaardag is. Ik hoop dat ze binnenkort lekker in haar slaap met Funs, mijn vader meegaat. Ze is niet bang voor de dood, zegt ze steeds en ik heb het gevoel dat ze zich af aan het sluiten is van de wereld om haar heen.

Ik zie dat met gemengde gevoelens tegemoet. Ik vind het ergste dat ik dan mijn ouderlijk huis kwijt zal raken met mijn moeder als bindende factor. De tijd zal het leren.

Fijne dag

Moon

Hoi Moon,

Ik kan me goed in jou verplaatsen. Met mijn moeder ging het net zo. Ze zei dat ze lang genoeg geleefd had. Ze werd 90 jaar. Op de laatste drie maanden na, bleef ze redelijk gezond en heel belangrijk, behield ze haar geestelijke vermogens. Ineens klaagde ze dat ze niet langer tv kon kijken en lezen ging ook al niet meer. Iedere dag was ze een beetje minder van deze wereld. Af en toe zag ik haar verbaasd kijken, waar ben ik? Wie ben jij? Op een gegeven moment toen ze echt niets meer wist en alleen nog maar sliep, kwamen we met de arts overeen om haar geen eten en drinken meer te geven. Ze was in de eindfase gekomen. Ik was er bij toen ze de laatste adem uitblies. Het was goed zo. Ik had er vrede mee.

 Wij kinderen neven en nichten, proberen de familiebanden te onderhouden. Dat lukt heel aardig. We zijn maar een kleine familie en met sommige leden heb je een sterke band en met anderen wat minder. Dat mag. Het is al bijzonder dat er geen onoverkomelijke ruzies zijn.

Het is wel zo dat de oudere familieleden kwakkelen met hun gezondheid. Dat is een zorg. Daar moet ik mee leren omgaan en dat vind ik niet gemakkelijk. Niet alle ouderen worden steeds wijzer en milder. Sommige ouderen worden onuitstaanbaar en ik wil ze het liefste een kopje kleiner maken. Maar ja, ik kan ze ook weer niet missen, nog niet!

Groetjes, Mar