Jo Nijskens woont in Californië in de stad Modesto. Hij zal zijn jeugd in Asselt nooit vergeten maar toch vloog hij al vroeg uit naar verre oorden. Hij was geen typisch boerenkind maar na een keer in Californië te zijn geweest, bleef deze plek op aarde trekken en natuurlijk ook de liefde.
Roots
Ik ben geboren in Asselt aan de Maas in 1956. Ik heb een prachtige jeugd gehad, we hadden thuis zeven kinderen. Ik was het vierde kind en heb twee oudere broers en een zus en twee zussen en een broer die jonger zijn. Ik heb in Swalmen op de jongensschool gezeten en daarna in Roermond op de Lagere land- en Tuinbouwschool en toen in Venlo op de Middelbare Tuinbouwschool. Ik wilde altijd al boer worden. Eigenlijk was het de bedoeling dat ik hovenier zou worden maar mijn hart lag altijd meer bij het boeren. Mijn ouders hadden een boerderij. Ik hielp mee, dat was normaal. Mijn vader is in 1973 overleden, toen was ik 17 jaar. Wij hebben het bedrijf nog jaren aangehouden en ik deed het meeste werk. Naast mijn school. Mijn broers hielpen ook mee. Wij hadden varkens en akkerbouw. Ik vond allebei fijn om mee te werken.
Amerika
Ik ben voor het eerst in Amerika geweest met een uitwisselingsprogramma. Wij woonden toen nog wel op de boerderij maar alle dieren waren al weg en ook het land en boerderij verkocht. Mijn moeder had een huis gekocht in Swalmen. Ik had toen de kans om eens verder te kijken naar mogelijkheden om boer te worden. Er stond een advertentie in het blad ‘Boer en Tuinder’ over een uitwisselingsprogramma. Daar heb ik op gereageerd. Ik wist helemaal niet waar ik aan begon. Ik heb toen getekend voor een jaar en was verplicht om een retourticket te kopen. Als het niet beviel kon ik altijd terug komen. Ik heb nog zes maanden bijgetekend en toen moest ik terug omdat ik geen vergunning had om te blijven. Het beviel me daar in Californië hartstikke goed! Ik woonde daar in een ‘mobile home’ een stacaravan op het bedrijf.
Terug
Na anderhalf jaar kwam ik terug naar Nederland. Ik wilde terug naar Californië. Sommige leden van mijn familie stonden daar wel van te kijken en sommigen helemaal niet. Toen ik thuis kwam hebben familie, buren en vrienden een heel groot feest gegeven. Even heb ik getwijfeld om toch hier te blijven maar vanwege de situatie dat ik in Californië de kans had om zelf een bedrijf op te bouwen, ben ik toch terug gegaan.
Trouwens ik had inmiddels daar een vriendin, Mari, daar ben ik nu al 28 jaar mee getrouwd. Zij is van Nederlandse afkomst maar in Amerika geboren.
Mijn bedrijf
Ik ben terug gegaan naar de kwekerij waar ik anderhalf jaar gewerkt had en dit bedrijf heeft mij gesponsord, zij moesten er voor tekenen dat zij verantwoordelijk waren dat ik gedurende vijf jaar een baan zou hebben. Ik moest deze overeenkomst ook tekenen waarin ik beloofde gedurende vijf jaar geen aanspraak op hulp van de regering zou maken. Ik heb twee jaar voor dit tuinders bedrijf gewerkt en in die tijd mijn eerste grond gekocht, 3 hectare 65 met een huis. Daarnaast werkte ik als hovenier en deed tuinen van mensen. Op mijn grond heb ik amandelbomen gepoot. Na drie jaar kun je oogsten en na vijf jaar kun je aan de oogst geld verdienen. Dus dat was een hele investering. Daar hebben we zeven jaar gewoond. Daarna zijn we verhuisd naar ons huidige huis met 16 hectare grond met amandelbomen en daar wonen we alweer 19 jaar. In de buurt heb ik ook nog een stukje van 4,5 hectare met walnoten en ook nog 7,5 hectare met Luzerne. Ik Als het nodig is neem ik tijdelijk losse arbeiders aan, tijdens de oogst en het snoeien. Vorig jaar hebben we de grootste oogst gehad ooit. Dat kwam door de ideale weersomstandigheden. Genoeg zon, geen vorst, genoeg regen, alles perfect. Dit jaar wordt de oogst ongeveer 30 procent minder vanwege de regen, hagel en vorst gedurende de bloei. Ik heb weinig schade geleden maar bij anderen is de hele oogst mislukt.
Het boeren is daar heel anders. Daar is plek genoeg en het gebeurt op een schaal die niet te vergelijken is met Nederland. Een grote melkveehouder in Nederland heeft 100 koeien en daar heeft een kleine melkveehouder 1000 koeien. Het grootschalige sprak mij meer aan maar dat was voor mij niet mogelijk omdat je daar kapitaal voor nodig hebt. Dus ik ben klein begonnen.
Mijn werk
Toen wij pas getrouwd waren, kreeg ik een baan aangeboden in een betoncentrale. Iets heel anders! Die baan heb ik aangenomen. Mijn vrouw was directrice bij een kleuterschool. Het was hard werken. In augustus 2007 heb ik afscheid genomen van mijn werk in de betoncentrale. Ik was toen 51 jaar.
Ons leven
Wij zijn getrouwd in Amerika en mijn moeder, broers en zussen waren op onze bruiloft. Dat was voor mij een hoogtepunt in mijn leven.
Wij hebben een zoon Erik (nu 18) en een dochter Christina (nu 23) gekregen.
Erik gaat studeren in Fresno maar niets in de agrarische sector. Christina is dit jaar afgestudeerd aan de universiteit, wel ik de agrarische sector.
Een ander hoogtepunt was mijn 50e verjaardag. s’ Nachts rond 12 uur stonden twee
broers en twee zussen plotseling voor mijn neus. Het was ongelofelijk, ik had daar totaal niet op gerekend.
Ik heb mijn vrouw leren kennen op een bruiloft van gemeenschappelijke vrienden. Van het een kwam het ander! Zij is een dochter van Nederlandse emigranten en mijn vrienden dachten dat het wel eens wat kon worden met ons tweeën. Ze hadden gelijk.
Wij wonen op ons land en je komt via een oprit van 450 meter lang bij het huis. Tegenover ons liggen enkele huizen ongeveer 500 meter van ons af. De eerstvolgende winkel ligt op 15 km afstand in de stad Modesto. Toen ik voor het eerst in Modesto kwam had de stad 86.000 inwoners, nu zijn dat er 215.000! Het is ongeveer 160 km van San Francisco. Mijn vrouw en Christina rijden wel eens 1200 km om te gaan winkelen in bijvoorbeeld San Diego. Dat is in Amerika niet vreemd. Ik ben nu aan de totaal andere afstanden gewend.
Nederland-Amerika
Californië is de dichts bewoonde staat en daardoor komen er steeds meer wetten bijvoorbeeld op milieugebied in verband met onkruidverdelging. Daar heb ik dan mee te maken. De regering is veel strenger geworden wat betreft vervuiling. Dat is een goede ontwikkeling. Amerika loopt daar flink mee achter tegenover Europa. Ik voel me nog heel verbonden met Nederland, Swalmen en mijn familie. Ik heb ook nog vrienden hier. We hebben veel contact en verschillende vrienden hebben ons opgezocht en er zijn vrienden die om de paar jaar komen. Je moet er wel wat voor doen en de vriendschap moet van twee kanten komen. Maar ik heb het in Amerika ook goed getroffen met mijn schoonfamilie. Daar heb ik geluk mee want dat is niet zo gewoon in Amerika. Familiebanden zijn daar over het algemeen losser, ze verhuizen gemakkelijker naar een andere staat en wonen ver uit elkaar. De contacten zijn daar veel minder.
Tegenwoordig
Ik werk dus niet meer in de betonfabriek. Ik heb mijn land en ik doe nog zes tuinen van mensen. Sommige tuinen doe ik al 25 jaar. Ik neem geen nieuwe tuinen meer aan. Als er een tuin wegvalt, blijft dat zo.
Op dit moment is mijn leven en werk geworden zoals ik me dat lang geleden had voorgesteld. Mijn vrouw werk ook nog en zij doet nu de voorschoolse en naschoolse opvang van kinderen. Eigenlijk ook een eigen bedrijf maar wel verbonden aan de school. Er zijn kinderen die 12 uur per dag op school verblijven omdat ouders werken en uren reistijd hebben naar en van hun werk.
Wij reizen graag en hebben vorig jaar door Engeland getrokken. Veel landen in Europa al gezien. In Amerika is mooie natuur in de diverse parken maar de mooie gebouwen met een geschiedenis dan moet je toch in Europa zijn. Er zijn mensen die emigreren en zich nooit meer omdraaien naar het land waar ze vandaan komen. Daar hoor ik niet bij. Hier liggen mijn wortels. Ik heb nooit heimwee gehad maar er zijn soms dingen waar ik wel graag bij had willen zijn. Gebeurtenissen in de familie of vriendenkring. Het doet me altijd goed om het kerkje van Asselt weer te zien!