Marlie (59) en Henk (62) Sanders wonen al tien jaar op Bonaire.
Ze vertellen:
Marlie: We hadden in Roermond een garagebedrijf en Henk was iedere winter heel ziek. Na jaren werd eindelijk de diagnose gesteld: te weinig licht!
Henk: Ik was echt heel erg ziek. Ik kan niet tegen dit klimaat, gewoon te weinig zonlicht. Wij waren blij toen we eindelijk wisten waar het aan lag. Ik gaf er niets om uit Nederland te vertrekken. We hebben toen gekozen voor een heel rustig eiland van veertig km lang en tussen de zeven en tien km breed, Bonaire. Wij waren daar al eens op vakantie geweest.
Marlie: We hadden al het plan om met vijf en vijftig jaar een wereldreis te maken. Maar Henk was zo ziek dat hij alvast naar Bonaire ging. Toevallig konden wij in dezelfde tijd ons garagebedrijf van de hand doen.
De knoop doorgehakt
Henk: Alle puzzelstukjes vielen in elkaar. Voor mij was het dé oplossing. Ik ben helemaal op geknapt op Bonaire. Ik werk, ik knutsel, ik doe van alles. Het is een tropisch klimaat. Het hele jaar door, ook s’nachts, rond de dertig graden met altijd de wind van zee. Ik mis de seizoenen niet.
Marlie: Onze kinderen Leon en Erika waren toen dertig en twee en twintig jaar. Erika was het er meteen mee eens, Leon vond het niet zo’n goed idee dat wij zo ver weg gingen wonen. Het ouderlijk thuis van de kinderen viel ineens weg. Erika is ons achterna gekomen en woont nu ook al zeven jaar op Bonaire.
Heimwee
Henk: Voor mij was het niet moeilijk om uit Roermond en De Boukoul weg te gaan. Ik hecht me niet aan een plek. Ik hecht me aan mensen. Ik zou ook bijvoorbeeld in Australië kunnen wonen.
Marlie: Ik liep in het begin op Bonaire rond en dacht: ‘Wat doe ik hier’, Ik heb een tweelingzus en ik miste haar erg. Zij komt tegenwoordig op Bonaire overwinteren. Dus dat probleem is opgelost. We kregen heel veel bezoek in die eerste tijd. Iedereen van de familie is al geweest behalve één broer. In de begintijd heb je nog het vakantiegevoel maar daarna moet je je leven op een rij krijgen. Toen ben ik twintig uur per week in een dierenasiel gaan werken. Dat heb ik vier jaar gedaan. Ik vond het gewéldig werk. Toen Erika daar kwam wonen ging het helemaal alleen nog maar bergop. Zij heeft jaren duikles gegeven aan toeristen en nu werkt zij op een makelaarskantoor.
Wonen
Marlie: Wij wonen in een origineel Bonairs huisje.
Henk: Een klein huisje aan een zandweg. We zijn maar met ons tweeën en je leeft veel buiten. We wonen in de hoofdstad Kralendijk (2000 inwoners) in een buitenwijk. De mensen spreken onderling Papiamento maar de officiële taal is gewoon Nederlands. Dat is natuurlijk helemaal een luxe.
Verschillen
Henk: Alles is anders dan hier. Je leeft in een totaal andere wereld. Er wonen 14.000 mensen op Bonaire en 9000 komen oorspronkelijk uit Afrika. Er wonen 1500 Nederlanders. Je leeft met en tussen donkere mensen. Zij bepalen de cultuur, niet die 1500 Nederlanders die bijna allemaal in prachtige, grote huizen wonen. Wij wonen zelf tussen de lokale bevolking. Daar hebben we bewust voor gekozen. Onze overbuurman is Frans, naast ons wonen Columbianen,, een multiculturele samenleving en iedereen kan met elkaar overweg.
Bussiness
Marlie: We verhuren op dit moment vier vakantiehuisjes aan voornamelijk Nederlanders. Mooie ligging, tweehonderd meter van het strand. Ik doe de administratie, ik regel de verhuur maar ik maak ook schoon en ik doe de was voor de mensen. Het is een klein bedrijfje maar het loopt heel goed. Te vinden op onze website: www.welcome2bonaire.com Mensen komen terug, dat is een goed teken. Daarbij wil ik niet zitten te zitten!
Henk: Het is een droomeiland voor duikers. Het is alsof je in een aquarium zwemt. Ik begeleid mensen bij het duiken. Ik ben ook gids op het eiland. Inmiddels weet ik heel veel van de natuur. Ik doe eco-tours,, daarin leg ik de natuur uit tot in details. Ik heb ook veel onderzoek gedaan in de grotten. Dus ik begeleid ook mensen met grot duiken. Dan moet je eerst flink klauteren en daarna bijvoorbeeld dertig meter omlaag aan een touw. Dan kom je aan een onderaards meer waar we snorkelen. Heel spannend. In de winter werk ik voor cruiseschepen en maken we een tour van drie uur met een bus over het eiland. Daarnaast organiseer ik kajaktochten in mangrovegebieden, schitterend. Eigenlijk ben ik degene die het meeste overal van geniet.
Missen
Marlie: Op Bonaire kun je niet shoppen, ik koop mijn kleding altijd in Nederland. Je kunt er in principe alles krijgen, maar je hebt veel minder keus. Hagelslag en pindakaas en kaas zijn gewoon te koop. Als ik in Nederland in een supermarkt ben, kijk ik wel mijn ogen uit. Naar de groenten en het fruit.
Henk: Op Bonaire heb je weinig groenten en fruit. Alles moet ingevlogen worden omdat het bij ons veel te droog is. Ik sta hier met verbazing te kijken naar bijvoorbeeld alle soorten eieren alleen al. Groot, klein, middelmaat, scharrel, meergranen, wit, bruin. Op Bonaire zijn er eieren. Punt.
Marlie: Het komt ook voor dat op het hele eiland geen aardappelen meer zijn. Dan moet je wachten op de volgende lading. Wij eten zelf gewoon Nederlandse kost. Het vlees is er goedkoop, dat komt uit Venezuela. De mensen van het eiland eten meestal rijst met kip en van een maissoort maken ze van alles, een soort pap, ze bakken het ook. Dat is goedkoop. De mensen zijn arm.
De toekomst
Marlie: Ik kom wel twee of drie keer per jaar naar Roermond op vakantie voor een week of twee. Onze zoon heeft twee kinderen, die wil ik toch geregeld zien.
Henk: Ik kom een keer per jaar.
Marlie: We worden wat ouder en we hebben besloten om vanaf 2009 de zomer in Roermond door te brengen en de winters op Bonaire. Dat is een compromis tussen Henk en mij. We hebben hier een huis in Stevensweert.. Naast mijn tweelingzus! Ik vind de zomers hier prachtig, eerlijk is eerlijk. Die lange dagen... en hier kun je gemakkelijk naar Duitsland, België, overal waar iets te doen is. Curaqou ligt bijvoorbeeld 80 km van Bonaire en Venezuela ook, maar is alleen bereikbaar met het vliegtuig.
Henk: Ik zoek het altijd in details. Ik zie een slakje die ik nog nooit gezien heb of een paadje waar ik nog nooit geweest ben. Daar kan ik van uitflippen en dan is het eiland niet klein.