Jijen en jouwen

Beste Fiena,

Tegenwoordig is het moeilijk en ingewikkeld om kinderen te leren netjes met twee woorden te spreken. Vroeger was het eenvoudig: alle vriendinnen van de ouders waren tantes en alle vrienden ooms. Oude mensen waren opa’s en oma’s. Verder werden vreemden aangesproken met mevrouw of mijnheer en als dames ongetrouwd waren, bleven ze hun hele leven ‘juffrouw’. Dat is helemaal anders geworden.

De vrienden en vriendinnen van de ouders worden door de wederzijdse kinderen gewoon bij hun voornaam aangesproken. Evenals de echte ooms en tantes. Dat is toch verwarrend? Wie is nu echt en wie niet?

Zelfs de tweede of derde partner van opa of oma worden bij hun voornaam geroepen door de (nep) kleinkinderen. Want wat moet je anders. Ze zijn tenslotte niet de opa of oma. Er zijn geen titels voor in onze taal. Daar moet nodig iets op gevonden worden.

‘U’ zeggen is er helemaal niet meer bij. Vijftig jaar geleden zeiden de kinderen nog ‘u’ tegen hun vader en moeder. Dat kun je je gewoon niet meer voorstellen.

In ons buurland maakt men meer onderscheid. Familie noemde je nooit en te nimmer ‘U’ (Sie). Ouders, ooms en tantes waren altijd ‘jij’ (Du). Het is toch je familie! Ook hebben ze verschillende benamingen voor neef en nicht. Neffe en Nichte zijn de dochter of zoon van je broer of zus. Een ‘Vetter’ is de zoon van je oom en tante. Een ‘Kusine’ is de dochter van een oom en tante. De familieverhoudingen zijn duidelijk. Verder noem je iedereen ‘Sie’ tot op de dag van vandaag.

Een beetje vreemd als je een oudere dame of heer ‘U’ hoort zeggen tegen een zestienjarige puber. Of als een stel dat het bed gedeeld heeft, nog steeds ‘U’ tegen elkaar zegt. Je noemt nooit of te nimmer uit jezelf iemand ‘jij’. Het voorstel om elkaar te tutoyeren doe je na geruime tijd, heel voorzichtig. Als de ander daarin toestemt wordt deze intimiteit plechtig bezegeld bij een drankje. Bij ruzies blijft men bij het ‘U’.

Beste P,

Als men beleefdheidsnormen in acht neemt bij een ruzie wordt het nooit ordinair.