Aeve toes

Goedendag, Bonjour, Guten Tag, Bom dia, Ni Hao, Buongiorno, Buen día, Good day, Salaam, Vitaju, God dag, Strazdvoedje. In 'Aeve thoes' komen mensen aan het woord die al jaren ergens anders op deze aardbol wonen en 'aeve thoes' in Roermond zijn. Ze vertellen over hun leven in den vreemde, over hun werk, hobby's en de cultuur waar ze mee te maken hebben.
Loek Schoenmakers, Suriname
Door
Mar-Li Wingens
30 november, 2003

Loek Schoenmakers (47) is geboren en getogen in Swalmen. Hij was ‘aeve thoes’ in december 2008. Loek is de enige zoon in een gezin met vijf kinderen. Hij woonde op Aruba met zijn vrouw en twee zonen en hij woont tegenwoordig in Suriname. Maar hoe lang nog?

Loek aan het woord:Ik ben dus opgegroeid in Swalmen en daar ook leerkracht geweest op de Hubertusschool. Swalmen hoort nu wel bij Roermond maar ik vind dat Swalmen toch gewoon Swalmen moet blijven. Ik ben natuurlijk weggegaan uit dit dorp maar je neemt jezelf altijd mee. Ik voelde me al goed en nu ik in Suriname woon, voel ik me ook goed. Ik heb geen heimwee.

Mijn passieIk wilde altijd al graag in het onderwijs werken. Ik heb mijn opleiding gehad op de Pedagogische Academie in Roermond. Maar in die tijd heerste grote werkeloosheid in het onderwijs. Dat was in 1982. Ik denk dat ik een van de weinigen ben van mijn klas die werkzaam is gebleven in het onderwijs. Ik ben vanuit mijn vrijwilligerswerk in een baan gerold en ben in Echt op een openbare basisschool terechtgekomen, de Driepas. Daar startte toen een openbare school. Wij waren een jong team met veel vernieuwende ideeën. Het katholieke onderwijs werd door ons een beetje wakker geschud. Ouders hadden nu een keuze waar ze hun kinderen naar school stuurden. Het eerste jaar hadden we dertig leerlingen en zeer enthousiaste ouders. Ik ben daar begonnen in 1985 als leerkracht en daarna schoolhoofd geworden. Ik was toen 27 jaar. De school groeide uit tot 430 leerlingen. We hadden altijd te kampen met plaatsgebrek, bezuinigingen en daar kwam ook nog een school voor vluchtelingen bij. Steeds veranderingen, vernieuwingen en aanpassingen. Dat vind ik belangrijk om niet stil te blijven staan en in te slapen. Goed te luisteren en open te staan voor nieuwe ideeën. Ik heb meer dan veertien jaar op deze school gewerkt. Ik heb ook in Echt gewoond maar niet heel lang. Ik heb daar een goeie tijd gehad en zie collega’s van toen nog steeds. Ook ouders en kinderen uit die tijd kom ik wel eens tegen. Altijd leuk om te horen hoe het gaat.

Over een andere boegIk kon een huis kopen in Swalmen en toen ben ik daar met vrouw AnneMarie en zoon Roel gaan wonen. Op een gegeven moment stond in de krant een vacature voor een schoolbegeleider. Dat is een schooladviseur, iemand die een school helpt om te vernieuwen en te verbeteren. Het coachen van leraren, nieuwe methodes in te voeren. Dat leek mij een leuke, uitdagende baan. Ik heb in die tijd een masteropleiding in Engeland gedaan omdat ik een academische titel nodig heb bij dit soort werk.

BelangrijkIk vind het heel belangrijk om te doen wat ik leuk vind. Niet omdat het praktisch is of omdat een bepaalde studie of baan voor de hand ligt. Ik was toe aan een nieuwe uitdaging en het werk als schoolbegeleider voelde goed. Daarbij vind ik dat je op je hoogtepunt iets anders moet gaan doen. Niet wachten tot het niet meer zo goed gaat. Als iedereen zegt dat het jammer is dat je gaat, is dat niet verkeerd! Daarbij maak je plek vrij voor anderen.

Tweede carriereIk werd schoolbegeleider in Helmond en later in Venlo en in alle dorpen daar omheen. Inmiddels was ons tweede zoontje, Jon, geboren. Ik vond het prettig om niet te veel tijd kwijt te zijn met woon-werkverkeer. Ik wilde zoveel mogelijk tijd hebben voor mijn kinderen. Het werk beviel heel goed. Toen heb ik een opleiding gevolgd biografisch coachen. Je kijkt dan naar het levensverhaal, het levensthema van mensen en hoe past dit alles in het werk. Je gaat samen met je cliënt bekijken of het werk wat hij doet, past bij wat hij in zijn leven te leren heeft. Privé en werk moet je niet los van elkaar zien. Bij biografisch coachen is het de bedoening om van binnen naar buiten te werken. Je innerlijke leefwereld, je talenten, je drijfveren, je kwaliteiten, je dromen of je die waarmaakt. De meeste mensen doen het omgekeerd. Ze luisteren naar de uiterlijke wereld. Welke werk beschikbaar is, waar genoeg verdiend kan worden, wat je ouders van je verwachten. Vaak zie je kinderen met creatieve talenten waarbij de ouders dan vinden dat ze eerst maar een vak moeten leren waar je zeker ben van geld te verdienen. Daarmee onderdrukken ze talenten. Goed bedoeld maar later komen zo veel mensen in een burn-out terecht. Het werk dat ze doen gaat steeds meer energie kosten terwijl werk eigenlijk energie moet opleveren. Tijdens de coaching moeten mensen zich bewust worden van hun oorspronkelijke wensen en talenten. Daarna volgt eigenlijk de moeilijkste stap: handelen naar je overtuiging. De kunst is dan om nú stappen te ondernemen en niet over tien jaar.

ArubaToen ik zelf deze coaching deed, kwam ik tot het besef dat ik de juiste keuze had gemaakt wat mijn werk betreft. Wel kwam meteen een grote wens naar boven om een tijd in het buitenland te wonen en te werken. Mijn vrouw stond meteen helemaal achter mij en wilde de volgende week al vertrekken. Toen waren de kinderen zes en anderhalf. Dus een prima leeftijd voor een andere omgeving. Een van de eerste vacatures die mij aansprak was die van onderwijskundig adviseur op Aruba. Daar waren ze met veel onderwijsvernieuwing bezig. Veel kinderen lopen daar vast op school omdat het onderwijs niet matcht met het leven en de taal van Zuid-Amerika. Het onderwijs is veel te veel geënt op Nederland. Ik ben terechtgekomen op het IPA, een soort PABO. Daar ben ik gaan werken als docent, stagebegeleider en als ontwikkelaar. Bij het ministerie heb ik als vernieuwer van opleidingen gewerkt. Het is een heerlijk eiland met altijd mooi weer, mooie stranden. De kinderen hadden daar een heerlijk leven. Heel vrij en veel buiten.

SurinameHet onderwijsproject op Aruba stopte en toen hoorde ik dat er in Suriname een vacature was in onderwijsvernieuwing. Mijn vrouw wilde eigenlijk heel graag naar Nederland terug. Maar ik had zoiets of we doen het nu of pas over tien jaar als de kinderen groot zijn. Daarbij kregen we nu deze kans. Kort en goed, ik heb gesolliciteerd in Suriname en het voelde ook goed. Het is heel anders dan op Aruba, dat is een op Amerika georiënteerd land en Suriname is een ontwikkelingsland. Op de grens van de armoede. De mensen hebben genoeg te eten en een dak boven hun hoofd. Maar mensen worden laag betaald. Een leerkracht verdient 250 euro per maand. Voedsel is bijvoorbeeld niet veel goedkoper dan in Nederland. Ze eten dus rijst met bonen en bonen met rijst! Ze hebben vaak meerdere banen. De helft van de mensen uit Suriname woont in het buitenland vanwege economische redenen, Dat zijn 400.000 mensen, vaak de hoger opgeleiden.Het leuke van Suriname is dat er heel veel verschillende bevolkingsgroepen wonen, Chinezen, Hindoestanen, Creolen, Javanen, Nederlanders, Belgen, Latino’s. Het gevolg is allerlei gebruiken en culturele feestdagen, verschillende soorten eten. De culturen leven vreedzaam naast elkaar, ze hebben wel hun mening over elkaar! Ik werk dus met veel culturen en ik leer daar veel van.

WonenOp Aruba woonden we wat afgelegen, aan de Noordkust. Er heerst daar een woestijnklimaat. Rotsachtig, dividivibomen, altijd zeewind, witte stranden en blauwe luchten.Suriname bestaat voor 90 procent uit oerwoud en daar is regentijd. Er is ook een tropisch klimaat en heel groen, vochtig en wij vinden het koel na Aruba. Het is daar gemiddeld 28 graden en het koelt af bij regen. Soms wel drukkend als de regen maar niet wil vallen. Wij wonen nu ongeveer anderhalf jaar in Paramaribo. De huizen variëren van krotwoningen tot huizen als kastelen. Hele grote contrasten. Dat zie je op Aruba veel minder. In Suriname is echt ondersteuning nodig op gebied van onderwijs en gezondheidszorg, bejaardenzorg.

TerugMisschien komen we over niet al te lange tijd terug naar Nederland. Onze oudste zoon is nu 11 jaar en hij gaat volgend jaar naar het vervolgonderwijs. De kwaliteit van onderwijs in Suriname is niet hoog (daarom ben ik daar ook!) en ik wil niet dat dit ten koste van mijn kinderen gaat. Hij komt in de pubertijd en wij willen niet dat hij echte vrienden maakt en niet graag terug naar Nederland wil. Als hij in Nederland in de eerste klas van de middelbare school komt, verkeert hij in dezelfde positie als alle kinderen. Ze beginnen allemaal op een nieuwe school met een nieuw systeem. Tot nu toe vonden de kinderen het prima om terug te gaan naar Nederland. Maar vorige week zei Roel ineens dat hij liever in Suriname wilde blijven. We praten er veel over met z’n allen. Jon is nu acht jaar en hij wil gewoon nog met papa en mama mee. De kinderen hebben op jonge leeftijd al veel gezien. Dat vind ik positief. Ze hebben gezien dat niet alle kinderen alles hebben. Blij zijn met bijna niks, terwijl ze hier nog niet blij zijn met álles. Ze spelen met kinderen uit veel verschillende culturen. Ze spreken vloeiend papiamento. Ik ben nu dus ‘aeve thoes’ om me te oriënteren op een nieuwe baan.

MissenIn het begin miste ik de seizoenen. Sinterklaas en Kerst in de zomer, dat is het niet helemaal. Gezellige winteravonden bij de kachel. Mijn vader en moeder en mijn familie. Het is toch wel leuk om even ergens binnen te lopen en een kop koffie te drinken bij mensen die je vertrouwd zijn. Misschien gaan we wel in Swalmen wonen, dat ligt aan de baan die ik nog moet vinden. Ik vind het niet zo belangrijk waar ik woon. Maar niet in de Randstad. Annemarie wil graag terug naar Swalmen. Dus misschien zijn we al voor de zomer terug!

Deel dit artikel
Lees volgende artikel
Bedankt