Putbeelden: het algemene verhaal

Dit is de eerste aflevering van een serie van negen verhalen over acht specifieke putten in Roermond.

De processie

De Stadsprocessie is ontstaan naar aanleiding van de tweede grote stadsbrand in Roermond in 1665. Toen werd tijdens de kermisprocessie een vreugdeschot uit een geweer gelost. Dit schot veroorzaakte deze tweede grote brand. Er vielen wel 800 huizen aan het vuur ten prooi. Om de stad te behoeden voor nog zo’n ramp werd door het stadsbestuur en de burgers een processie naar de kapel in ’t Zand ingesteld. Sinds 1665 trekt de Stadsprocessie jaarlijks, soms met onderbrekingen vanwege oorlogen of processieverboden. Deze processie heeft alle moeilijke tijden overwonnen en trekt weer ieder jaar. Tegenwoordig wordt tijdens deze Stadsprocessie, in feite een Brandprocessie, onder andere de putkaars van de Nepomucenus (omgeving Steegstraat) en de Brunoput (Swalmerstraat) naar de Kapel in ’t Zand gebracht.Steeds meer verenigingen brengen dan ook hun kaars naar O.L.V. in ’t Zand en trekken mee in de Stadsprocessie.

De legende

Het verhaal gaat dat Johanna van Randenrath, een geestelijke dochter, tijdens de brand van 1665 een houten Mariabeeldje uit de Minderbroederskerk haalde en in het vuur gooide. Het beeldje verbrandde niet en het vuur in de hele stad doofde. Tot grote opluchting van de Roermondse bevolking. Om dit feit te herdenken is tegenover de Minderbroederskerk een stenen Mariabeeldje geplaatst. Het staat er nog steeds. Johanna van Randenrath was van gegoede afkomst, haar vader was schepen in Roermond. Zij wijdde haar leven aan God en verdeelde al haar bezittingen onder de arme mensen. Haar overblijfselen zijn begraven in de Kathedraal. Zij was een groot vereerster van OLV in ’t Zand. Waarschijnlijk is zij destijds een van de initiatiefnemers voor de Stadsprocessie.

De geschiedenis

De binnenstad van Roermond telde oorspronkelijk 38 putten. De Stadsprocessie trekt langs een aantal ervan. Namelijk: Bernardusput (omgeving Munsterplein), O.L. Vrouw-Oirtput (omgeving Christoffelstraat), Dominicusput (omgeving Schuitenberg), Gertrudisput (Mariagardestraat), Antoniusput (omgeving Zwartbroekplein). De saamhorigheid van de putgemeenschappen was (en is nog steeds) groot. Hoe komt dat?In Roermond moest er heel diep geboord worden om bij het grondwater te komen. Dan sloegen de mensen de handen in elkaar en deden dat samen, ook om de kosten te kunnen opbrengen. Alleen diegenen die meebetaald hadden, mochten gratis water putten. Dat waren ongeveer tien gezinnen. Toen had een gezin van vijf personen ook al 100 liter water per dag nodig. Men kookte er mee, waste zichzelf en dronk het putwater. Alleen de witte was werd met het putwater gedaan. De rest van de was deed men in de Roer. De putbewoners moesten hun put zelf goed onderhouden. Het was van levensbelang dat het water schoon bleef. Daarvoor werd ieder jaar een putmeester aangesteld. De putmeester - of meesteres zorgde er voor dat de putemmers heel en schoon waren. Evenals de kettingen waar de emmers aan hingen.

De Put van nu

De moeilijkheid is dat er tegenwoordig boven de winkels in de binnenstad van Roermond bijna geen mensen meer wonen. Daarbij komt de ontkerkelijking. Alleen de Nepomucenusput is overeind gebleven omdat in de Steegstraat en rondom het Wilhelminaplein wel nog mensen wonen die zich voor de put inzetten. Er komen de laatste jaren wel putten bij zoals de Wendelinusput op het Bisschop Boermansplein. Een put en de zorg voor een putbeeld bevordert de saamhorigheid in de buurt. In Leeuwen, Maasniel en aan de Kapel en in Swalmen bestaan nog steeds putten.

Het processie comité

Het processie comité doet er alles aan om het voortbestaan van deze mooie traditie te garanderen. Bair Reijnen, putmeester van de Nepomucenusput trekt de kar samen met de andere leden van het comité. De laatste jaren kiezen verenigingen en instellingen er voor om een kaars aan te schaffen met de naam van hun patroonheilige en mee te trekken met de processie. Op verzoek kan de kaars aangestoken worden als daar een aanleiding voor is, bijvoorbeeld bij ziekte. Op deze manier houdt het comité de oude traditie in stand. Veel volwassenen hebben een goede herinnering aan het mee lopen met de processie als kind. Kinderen mochten hun communiekleren aan of zelfs herdertje zijn. Na afloop waren er krentenbollen en limonade en werd de Waever gedanst!Wordt vervolgd

Op 12 mei trekt de processie van het Munsterplein naar de Kapel in ’t Zand.

Opstellen om 17.30 uur in de Christoffelstraat.